Logical Disk Manager and Administrator Servisi bilgisayarınızdaki disk yönetimi işlemini sağlayan servisdir. Bu servis kapalıysa yazılımsal disk yönetimi işlemini gerçekleştiremeyiz. Ayrıca donanımsal olarak (Raid Kartlarıyla) yapılan raid işlemi hemen hemen aynı mantığa sahiptir. Disc Management işlemlerini Bilgisayarım – Yönet – Depolama – Disk Yönetimi altından gerçekleştiriyoruz.
Diskler 2’ye ayrılır.
1: Basic Disc: Basic Disk’deki bölümlere partition denir. 2 Tip partition vardır.
a: Primary Partition: Operation System’in yüklemek için kullanılan partition’a denir. Bir hard disc’i maksimum 4 farklı partition’a bölünebilir. Birincil bellek bölümü olarakda geçmektedir.
b: Extended Partition: Diski extended haline getirilip daha sonra logical disc haline getirilir. Bu tür disklere sadece data koyulmaktadır. Operation System kurulamaz.
Ayrıca external disc’imiz dynamic olursa her açılışta diski çalıştırmak gerekir. External disc basic haline getirilmelidir. Aksi taktirde sorun yaşanabilir.
2: Dynamic Disc: Dynamic disc’lerde partition yerine volume mevcuttur. Dynamic disc’den basic disc’e geçiş yapılmak istenilirse eğer bütün volume’lerin silinmesi gerekir. Tam tersi işlemde ise partition silmeye gerek yoktur. Kısaca dynamic disc’den basic disc’e geçilirken data kaybı yaşanır. Basic’den dynamic’e geçişde ise data kaybı söz konusu değildir. Dynamic Disc’ler ise 5’e ayrılır.
a: Simple Volume: Birtane disc içerisindeki tek volume’e denir.
b: Spanned Volume: Minimum 2, maksimum 32 tane disk ile yapılmaktadır. Data sırayla disklere yazılır. İlk disk dolduğunda sıradaki disk’e datayı yazmaya devam eder. Eğer disk’lerin herhangi birine birşey olursa, sadece o diskde bulunan data zarar görür. Datalar sırasıyla disklere yazıldığı ve okunduğu için yavaşlama pek söz konusu değildir. Amacı ise alan yetmezliği durumunda genişletilmek için kullanılır.
c: Striped Volume: Sektördeki adı Raid-0’dır. Tek harddisc ile de yapılabilmektedir. Maksimum 32 disk destekler. Datayı 64 KB’lık bloklara ayırarak yazılır. Bu sayede maksimum performans elde edilir. Disklerden birisinde problem olursa bütün data zarar görmektedir.
d: Mirror Set Volume: Sektördeki adı Raid-1’dir. Sadece 2 harddisc ile yapılmaktadır. Miror’lama mantığı adındanda anlaşılacağı üzere aynalamadır. Yani bir disk’de bulunan datayı aynı şekilde diğer disk’ede yazmaktır. Aynı anda yazma işlemi yaptığı için performans kaybı söz konusu olmaktadır. Ancak okuma işleminde bir diskden okuyacağı için performans kaybı söz konusu değildir. Disklerden birisi bozulursa aynı datanın yedeği diğer diskde mevcut olduğu için data kaybı söz konusu olmaz.
e: Raid-5: Enaz 3 harddisc ve en fazla 32 disk ile yapılabilir. Raid-5 yapılırken en ufak disk’in boyutu baz alınarak gerçekleştirilir. Disklere datalar 64KB’lık bloklar halinde yazılır. 3 adet disk ile yapılırsa 64 KB’lık data 2 disk’e yazılır ve bir diske parity (özet) i alınır. Yüzden disk sayısı toplam disk’den -1 değerinde boyut kaybı söz konusudur. Disklerden birisi zarar görürse, diğer disklerde yedeği olduğu için data kaybı söz konusu olmaz. Eğer 2 disk zarar görürse bütün data zarar görmüş olur. Yazma hızı yavaş okuma hızlıdır.
| Disc-1 | Disc-2 | Disc-3 |
| 64KB | Parity | 64KB |
| Parity | 64KB | 64KB |
| 64KB | 64KB | Parity |
Raid Yapısı: Raid işlemi 2 türlü gerçekleştirilir.
1: Software Raid: İşletim sistemi içerisinde yapılan raid türüdür. Software raid ile raid-0, raid-1 ve raid 5 yapılır.
2: Hardware Raid: İşletim sistemi olmadan, donanımsal olarak yapılan raid türüdür. Raid kartına ihityaç vardır. Hardware raid ile raid-0, raid-1,raid5 yapılmaktadır. Ayrıca bu raidleride kendi içlerinde birleştirilmektedir.
Raid-10 (Raid 1+0) yapılmaktadır. Yazma yavaş, okuma normal hızdadır.
Raid-15(Raid1+5) yapılmaktadır. Raid-6 olarakda bilinmektedir. 2 tane disk raid-1 yani mirorlama yapılır. 3 tane disk ilede raid-5 yapılır. Bu yüzden en az 5 disk’e ihtiyaç vardır.
Örneğin HP marka server’larda verilen Smart Start CD’si ile hardware raid yapılmaktadır. İşletim sistemi kurulmadan önce CD takılıp boot edilir. Configure array’e giriş yapılır. Hangi raid türü yapılacaksa diskler seçilip raid türü seçilir. Raid ayarları bittikten sonra deployment services’e geçilir ve yüklenmek istenilen operation system’in CD’si takılarak işletim sistemi kurulmasına başlanır.
Basic disc’lerde disk bilgisi regedit’e işlenir.
Dynamic disc’lerde ise kendi içerisinde tutar ve 1 mb’lık yere yazar. Bu yüzden dynamic disc’lerin alanı 1 mb’dan ufak olamaz. Dynamic disc yapısı windows 2000 Server’dan sonra gelmiştir.
Hot Swap: Bilgisayar çalışırken diskin çıkartılması özelliğidir. Bu sayede bozulan bir diski değiştirmek için PC’yi kapatmaya ihtiyaç yoktur. Yeni disk takılıp rescan yapılması yeterlidir.
64-bitlik işletim sistemlerinde ise 128 adet primary disc eklenebilir. 32-bit’ler 2 TB disc size desteklerken, 64-bit işletim sistemleri daha sonrasınıda desteklemektedir.
Merhaba, size bir sorum olacak. Raid sistemlerde işletim sistemi tüm disklerde mi kurulu-çalışır haldedir yoksa diğer diskler sadece veri için mi kullanılır?
Teşekkürler
Merhabalar Yusuf Bey,
Bu tamamen yapmış olduğunuz raid modeliyle alakalıdır. Örneğin raid 5 yapılan bir sistemde en az 3 diske ihtiyacınız vardır. Yukarıda belirtmiş olduğum gibi verileriniz bu 3 diske dağınık olarak yazılır. Ve aralarından herhangi birisinin fiziksel olarak bozulsa bile sisteminiz düşmeden çalışmaya devam eder. Eğer disk ile ilgili bir probleminiz yoksa size tavsiyem 2 tane raid türü kullanmanızdır. İşletim sisteminin bulunacağı yeri 2 disk ile raid 1 yapabilirsiniz. Diskler den birisi bozulsa da sisteminiz işlemeye devam edecektir. Geri kalan datalarınızıda raid 5 üzerinde tutarsanız güzel olabilir. Ama tabi ki durum talep ile alakalıdır. Kuracağınız sistemde neler olacak? Üzerinde çalışacak servisler neler? Gibi konular da detaylı bilgi verebilirseniz artısıyla eksisiyle neye ihtiyacınız olacağını belirtebilirim.
İyi günler dilerim.
merabalar,
benim bir sorum olacak size.benim masaüstü bilgisayarımda 2 adet 60 gb ssd ve 2 adet de hdd olmak üzere toplam 4 adet disk var.Bunlardan 2 adet ssdyi raid 0 yaptım diğer hddlerde de resim,belge vb. var.Sistem açılırken 2 adet ssd dim raid-member diğer 2 adet hdd non-raid disk olarak gözüküyor.İlerki zamanlarda raid dizisindeki disklerden biri bozulursa yada arızalanırsa diğer hddleri etkilermi?Raid o daki çökme sadece üye diskleri mi etkiler?? non-raid disk olanlar bu durumdan etkilenmez diye biliyorum acaba doğrumudur?
Merhabalar Çetin Bey,
2 Adet SSD disk ile yaptığınız raid 0’da toplam 120 GB’lık alan ve performans olarakda x2 kadar hızlı çalışacaktır. Ancak veriyi yazarken 2 diske bölerek yazdığı için, disklerden birisi bozulursa SSD’lerde bulunan bütün verilerinizi kaybedersiniz. Raid yapısı içerisinde bozukluk sadece burayı etkileyecektir. Raid olmayan disklerinizde bir arıza meydana gelmeyecektir.
kısa sürede cevapladığınız ve ilginiz için teşekürler
Merhaba
Benimde bir sorum olacak raid 0 ile ilgli. Aslinda sorun var cevabini bulamadim. 3 tane SSD Kingston 60gb yi raid 0 yaptim fakat windows 7 kurarken bicimlendirme hatasi aliyorum 0x80070057. Yardimci olabilirseniz cok sevinirim.
anakart asus p9x79 pro.
turkce karakterler yok kusura bakmayin.
Ekrem bey merhaba
Benim problemim diskpart üzerinden USB ye format atmaya çalışırken volume üzerinden komutlar verdim ve harddiskimin E’si primary oldu ve C yi önyükleme,disk belleği dosyası,etkin, kilitlenme bilgisi,birincil bölüm olarak göstermeye başladı. Sonra bilgisayarı kapatıp açmayı denedim ama doğal olarak E birincil bölüm olduğu için işletim sistemini görmedi. C’de windows 10 yüklü. Bende E’ye windows 7 yi kurdum ve laptopu açtım. Açar açmaz otomatik olarak windows 7 yi kapatıp 10’u açtı. şimdi bilgisayarı kapatmaya çalışıyorum ama kapanmadan tekrar windows 10 başlatılıyor. Elektiriği kesip kapatmak istemedim daha fazla zarar vermemek için. İnternetten bayapı araştırdım fakat kayda değer birşey bulamadım. Komple format atıp E’yi C yapıp devam etmek istedim ama D’de bulunan fotoğraflarıma maalesef ulaşamıyorum. Okuma hatası veriyo. Bir türlü okuma izni veripte açamıyorum. Bu konuda da yardım edebilirseniz ayrıca çok memnun olurum ama öncelik bu konuda yardım ederseniz çok memnun olacağım.
merhaba kolay gelsin bir süredir bloğunuzu takip ediyorum geçmişinizi okuyunca resmen kendimi gördüm büyük keyifle okudum hakkımda kısmını. Yazılarınızın devamını bekliyorum büyük keyifle okuyorum yazılarınızı.
Size küçük bir sorum olacak. Kişisel bilgisayarımda hard raid 1 kullanmaya başladım fakat şöyle bir sıkıntım var hard disklerden biri bozulduğunda karşılaşıcağım durumu simule edebilmek için çalışır durumdayken sata kablosunu çektim disk durdu 2. disk hiç bir sorun yok gibi devam etti ancak tekrar taktığımda eşleme için herhangi bir işlem yapmadı yeniden başlattığımda ise ekranda critical hatası ile karşılaştım raid 1 de arızalı diskı nasıl değişebiliriz veri kaybı olmadan!! çünkü denemeler aşamasında 1 tb veri gümbürtüye gitti allahtan çok önemli şeyler değildi ama yazık oldu
2. Kabloyu geri taktığında raid kartınız yada ana kartınız arka tarafda eşlemeyi başlatmıştır. Bu işlemin takibini bios seviyesinde menüsü varsa yapabilirsiniz. Yoksa raid kartının yazılımını bilgisayarınıza yüklerseniz onun üzerinden de takip edebileceğinizi düşünmekteyim. Eğer siz bu işlemi bitirmeden tekrar kablo çıkartmışsanız yada makinanızı kapatmışsanız işlem askıda kalıp orjinal veriyide bozmuş olabilirsiniz. Yapmanız gereken şey diski geri taktıktan sonra yeterli süre beklemek. Bu süreyi takip edebilmek içinde gerekli arayüze giriş yapmak.
Gerçekten çok teşekkür ederim cevap vermezsin sanmıştım
Dediğini yaptım deneme için içine 3 5 müzik dosyası atmıştım ancak kabloyu taktığımda disklerde bir işlem görmedim hatta öyle ki biraz bekledim dönüş hızları bile düştü ancak yine bilgisayarı acarken critical yazıyor o fişini çektiğim devreye girmemiş anladığım kadarıyla çünkü bios menüsü olan ctrl v yaparak Raid menüsü de single disk olarak görünüyor kablosunu söküp taktığım disk Raid durumunda ise port 3 fail or disconnect olarak görünüyor şu mevzuyu bi çözemedim ya güvenemiyorum disklerime resmen
Bu arada software Raid için dedikleriniz oluyor ama hardware raid için üstte anlattığım gibi durum
Kolay gelsin elimde casper bir makine var. İki adet hdd vqar birincisi 500 gb ikincisi 30 gb. Raid bölümleri silip tekrar raid0 olarak raid oluşturmak istediğimde toplam boyutu 60 gb olarak görüyor. Bunu nasıl düzeltebilirim.
2 diski seçip yapıyorsunuzdur. Her diski ayrı ayrı raid 0 yapmalısınız.